รู้จัก "สนิม" ตัวการหลักทำลายเนื้อเหล็ก

28 เมษายน 2566

สนิม คือปัญหาหลักๆ ที่คอยกวนใจผู้ใช้งานเหล็ก เพราะสนิมเป็นตัวการที่ส่งผลให้เหล็กมีความแข็งแรงลดลง อายุการใช้งานสั้นลง โดยอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่ปัจจัยหลักมักจะอยู่ที่เหล็กทำปฏิกิริยากับน้ำและความชื้นในอากาศ เป็นตัวนำให้เกิดการไหลของประจุไฟฟ้าจนเกิดการออกซิเดชั่น เมื่อเกิดสนิมขึ้นตรงจุดใดจุดหนึ่ง ก็อาจจะขยายลามไปยังจุดอื่นได้เหมือนกัน แต่สภาวะที่เป็นปัจจัยเร่งเร้าให้เหล็กเป็นสนิมเร็วขึ้นมักจะเกิดขึ้นในบริเวณที่มีภาวะความเป็นกรดสูง โดยเฉพาะในท้องทะเลที่มีความเข้มข้นของไอเกลือสูง จึงมักเห็นเรือหรือสะพานเหล็กตามท้องทะเลถูกสนิมกัดกร่อนจนทั่วทั้งพื้นที่

สาเหตุที่เกิดสนิม

1. กระบวนการผลิต 

ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนในการทำความสะอาดกระบวนการผลิต เช่น การทำงานที่ต้องผ่านทั้งความเย็น ความร้อน การตัดโลหะ ล้วนเป็นส่วนสำคัญของการเกิดสนิมทั้งสิ้น ปัญหาดังกล่าวมักเกิดขึ้นภายในโรงงานผลิต ก่อนที่จะมีการบรรจุหรือส่งออก ดังนั้นการควบคุมกระบวนการผลิตเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันสนิม

2. บรรจุภัณฑ์ที่ห่อหุ้ม

ประเภทของบรรจุภัณฑ์ที่ใช้บรรจุชิ้นส่วนโลหะมีความสำคัญ เช่น กระดาษลูกฟูกสามารถเก็บความชื้น ทำให้เกิดสนิมได้ บางครั้งการแก้ไขปัญหาสนิมในบางบริษัท อาจมองว่าการใช้บรรจุภัณฑ์เพิ่มขึ้น จะช่วยลดการเกิดสนิม ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ยิ่งบรรจุภัณฑ์ยิ่งเพิ่ม ก็ยิ่งมีส่วนให้เกิดปัญหาสนิมมากขึ้นด้วยเช่นกัน ดังนั้นเราควรเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับชิ้นงาน เพื่อลดต้นทุนที่จะเกิดขึ้น

3. สิ่งแวดล้อม

ในขณะที่สภาพอากาศเป็นปัจจัยที่ชัดเจนที่สุด อุณหภูมิความชื้น หรือแม้กระทั่งสารปนเปื้อนในอากาศ ก็มีผลต่อการเกิดสนิมทั้งสิ้น

ประเภทของสนิม

สนิมสีเหลือง (ปริมาณออกซิเจนสูง+น้ำสูง)

มักจะเกิดขึ้นเมื่อเหล็กได้รับความชื้นสูงเป็นอย่างมาก ส่งผลให้ออกไซด์ที่เกิดบนเหล็กมีสีเหลือง ส่วนใหญ่มักพบในโครงสร้างเหล็กหรืออุปกรณ์ที่ทำจากโลหะ หรือเหล็กที่ต้องเผชิญกับความร้อนจากน้ำเดือดเป็นระยะเวลานาน

สนิมสีแดง (ปริมาณความชื้นสูง)

พบได้บริเวณที่มีปริมาณออกซิเจนและน้ำมาก เช่น บริเวณชายหาดหรือท้องทะเล เกิดจากสภาวะที่เหล็กสูญเสียอิเล็กตรอนเมื่อทำปฏิกิริยาทางเคมีกับน้ำ จะทำให้อิเล็กตรอนไปรวมตัวเข้ากับออกซิเจน แล้วแสดงออกมาในรูปของออกไซด์สีแดงที่เกาะอยู่ตามพื้นผิวของเหล็ก สนิมประเภทนี้สามารถกัดกร่อนเนื้อเหล็กได้ค่อนข้างสูง 

สนิมสีน้ำตาล (ปริมาณออกซิเจนสูง+ความชื้นต่ำ)

มักเกิดขึ้นในบริเวณที่มีน้ำและออกซิเจนสูง แต่มีความชื้นต่ำ อาจเกิดได้จากการปนเปื้อนระหว่างกระบวนการผลิตเหล็ก มีลักษณะเป็นหย่อมๆ กระจายอยู่บนพื้นผิวโลหะ ออกไซด์มีสีน้ำตาลแดง และมีความแห้งมากกว่าสนิมทุกชนิด สนิมชนิดนี้จึงขัดทำความสะอาดออกจากพื้นผิวของเหล็กแหละโลหะได้ยากกว่าชนิดอื่นๆ 

สนิมสีดำ (ออกซิเจนถูกจำกัด)

สนิมชนิดนี้จะต่างจากประเภทอื่น เนื่องจากมักพบในบริเวณที่มีออกซิเจนสูง และจะเกิดขึ้นในพื้นที่ความชื้นต่ำ  อาจเกิดจากการเก็บรักษาที่ไม่ได้พอ หรือได้รับการปนเปื้อนของสารเคมีระหว่างกระบวนการผลิต ลักษณะของสนิมมีสีน้ำตาล เกาะอยู่ตามพื้นผิวของโลหะอย่างไม่สม่ำเสมอ ส่วนใหญ่จะกระจายทั่วผิวโลหะ สนิมชนิดนี้เกิดขึ้นเป็นชั้นที่มีความเสถียร ทำให้สามารถแพร่กระจายได้ช้ากว่าสนิมชนิดอื่น  

วิธีการป้องกัน “สนิม” 

ปัญหาสนิมเหล็กสามารถป้องกันได้หลายวิธี เช่น การเลือกใช้เหล็กชุบเคลือบป้องกันสนิม (เหล็กกัลวาไนซ์) หรือเก็บเหล็กในพื้นที่มีอากาศถ่ายเท พื้นที่จัดเก็บควรมีหลังคากันสาดเพื่อป้องกันเหล็กจากละอองฝนและความชื้นในอากาศ วางเหล็กเหนือจากพื้นอย่างน้อย 30 เซนติเมตร เพื่อให้อากาศถ่ายเทได้อย่างทั่วถึง

ให้การทำงานและการใช้งานเหล็กเป็นเรื่องง่าย เลือกใช้เหล็กที่ผ่านการชุบเคลือบป้องกันสนิมเรียบร้อยแล้ว หรือที่รู้จักกันในนาม เหล็กกัลวาไนซ์ ที่มีคุณสมบัติป้องกันสนิมได้ดี มีอายุการใข้งานที่ยาวนาน ป้องกันการเกิดสนิมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หรือติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ 

โทรศัพท์ : 02-323-9307, 02-323-9308

แฟกซ์ : 02-323-9309

อีเมล : info@ktmmetal.com

ไลน์ : @ktmmetal

ขอบคุณข้อมูลจาก https://www.thaiparker.co.th/th/